Μια έρευνα της Eurostat κάνει τον γύρω του διαδικτύου, με ενδιαφέροντα στοιχεία, για το πόσο οι Έλληνες διαβάζουν βιβλία ή όχι. Η αγοραστική δύναμη, το σχολείο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι μόνο κάποιοι από τους λόγους που ο Έλληνας απομακρύνεται από τον θαυμαστό κόσμο του βιβλίου.
Η έρευνα
43% των Ελλήνων άνω των 16 ετών διάβασαν τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον ένα βιβλίο. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 52,8%, δηλαδή χονδρικά ένας στους δύο. Πρωταθλητές στην ανάγνωση βιβλίων οι κάτοικοι του Λουξεμβούργου με 75,2% (βέβαια με πληθυσμό μικρότερο της Θεσσαλονίκης) και οι Δανοί με 72,1% για να μας επιβεβαιώσουν τα σκανδιναβικά στερεότυπα. Ουραγοί στη λίστα οι Ρουμάνοι με ποσοστό 29,5 και οι αδερφοί μας Κύπριοι με 33,1.
Στα ποιοτικά χαρακτηριστικά η δυναμικότερη ηλικιακή ομάδα είναι οι νέοι μεταξύ 16-29 ετών με ποσοστό 60,1%, ενώ το θήλυ προφανώς κερδίζει την μάχη των φίλων, αφού το 55% των ερωτηθέντων ανδρών δηλώνει πως δεν έχει διαβάσει τίποτα, σε αντίθεση με το 39,5% των γυναικών.
Prosha Amiri/ Unsplash
Οι λόγοι
- Φτώχεια: Με την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων να είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη είναι λογικό πως βιοπάλη, υπερωρίες και άγχος, σβήνουν την όρεξη και στον πιο ενθουσιώδη βιβλιοφάγο.
- Σχολείο: Δεν προκαλεί εντύπωση σε κανέναν πως ο τρόπος διδασκαλίας στα σχολεία και σιγά-σιγά στα πανεπιστήμια, που γίνονται ολοένα και περισσότερο φάμπρικες παραγωγής εργαζομένων, μάλλον προκαλεί απέχθεια για το βιβλίο.
- Τοξική αρρενωπότητα: Πολλοί θα πέσουν να με φάνε, αλλά όπως είδαμε στην έρευνα, κάτι παραπάνω από 1/2 των ανδρών δεν διαβάζουν. Δεν θα ήταν υπερβολή να υποθέσουμε πως αυτό είναι αποτέλεσμα μιας τεθλασμένης αντίληψης για τον ρόλο του άντρα στη σύγχρονη κοινωνία. Βλέποντας όλο αυτό το σκοτάδι των επίδοξων life coach και finfluencer, τύπου David Goggins και Andrew Tate, όπου το σώμα και ο πλούτος ανάγονται σε πρώτιστες επιταγές, λογικό η μελέτη και η ανάγνωση να μένουν πίσω.
- Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Γιατί να πάει να πάρει κάποιος ένα βιβλίο και να το πληρώσει ή έστω να περιμένει καμιά βδομάδα να το παραλάβει ταχυδρομικός και να διαβάσει 300 σελίδες, όταν μπορεί, ξαπλωμένος στον καναπέ του, να δει ένα τρίλεπτο βιντεάκι; Είναι γεγονός πως η άνεση της τεχνολογίας, η δυναμική των νέων πολυμέσων και ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας έχουν αλλάξει. Ένα κινητό έχει ήχο και κινούμενη εικόνα, πως να το ανταγωνιστή αυτό ένα «σιωπηλό» βιβλίο, σε μια εποχή όπου η διάσπαση προσοχής αυξάνεται και το attention span έχει πέσει στα τάρταρα. Ένα βιβλίο για να διαβαστεί προϋποθέτει ένα ήρεμο περιβάλλον και μια εσωτερική ηρεμία. Η ανάγνωση βιβλίων είναι μια επίκτητη δεξιότητα που πρέπει κάποιος να διδαχτεί.
- Οι εκδοτικοί: Προφανώς φταίει και το ίδιο το βιβλίο για την κατάσταση του. Οι εκδοτικοί στην Ελλάδα είναι γεμάτοι από ανθρώπους που δεν έχουν ιδέα από βιβλία. Είναι έμποροι που τους ενδιαφέρει… τι άλλο, το κέρδος. Είδαμε ότι η δυναμικότερη αναγνωστική ομάδα είναι οι νέοι, πόσοι όμως τίτλοι βγαίνουν για τους νέους; Γέμισε η αγορά φτηνά ρομάντζα και ψεύτο-ιστορικά μυθιστορήματα γεμάτα Βυζάντιο και το μεγαλείο της ελληνικότητας.