Η αυθόρμητη ειρηνική εξέγερση των Ανατολικογερμανών 35 χρόνια μετά, με τα αιτήματα τους για ελευθερία και αυτοδιάθεση παραμένει, πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε μια Ευρώπη που χτίζει εκ νέου τείχους, το Βερολίνο γιόρτασε την ιστορική αυτήν επέτειο με ένα κεντρικό μήνυμα: «Κρατήστε την ελευθερία ψηλά».
Checkpoint Charlie | dpa-archives
Ιστορία
Ήταν βράδυ Νοέμβρη του 1989 στο Βερολίνο, όταν χιλιάδες Ανατολικογερμανοί βγήκαν στους δρόμους, μαζεύτηκαν στο τοίχος και απαίτησαν την ελεύθερη είσοδο στο Δυτικό Βερολίνο. Όλα ξεκίνησαν από μία παρεξήγηση! Λίγο πριν, σε μια συνέντευξη στην κρατική ραδιοτηλεόραση ο Γκύντερ Σαμπόφσκι, αξιωματούχος του Κόμματος Σοσιαλιστικής Ενότητας (SED), συζητώντας ένα προκείμενο νομοσχέδιο για την χαλάρωση των κανονισμών εξόδου από την χώρα, έδωσε την λανθασμένοι εντύπωση ότι η διέλευση πλέον μεταξύ των δύο κρατών ήταν ελεύθερη. Οι συνοριακοί φύλακας της οδού Μπόρνχόλμερ (Bornholmer Straße), που δεν είχαν καμία τέτοια εντολή, μπροστά στο φόβο του πλήθους, υποχώρησαν και άνοιξαν τις πύλες. Αυτό συνέβη στις 11 το βράδυ και μέχρι το πρωί της επόμενης μέρας είχαν ακολουθήσει και τα υπόλοιπα φυλάκια.
Τυπικά σταμάτησαν οι συνοριακοί έλεγχοι και οι λειτουργία των φυλακίων 1η Ιουλίου 1990, ενώ οι εργασίες κατεδάφισης του τείχους ολοκληρώθηκαν στις 30 του Νοέμβρη το ίδιο έτος. Συνολικά υπολογίζεται ότι απομακρύνθηκαν 1,7 εκατομμύρια τόνοι μπάζων. Στο Βερολίνο μόνο απομακρύνθηκαν 184 χιλιόμετρα τείχους και 154 χιλιόμετρα φράχτη.
Έτσι αυτήν η αυθόρμητη και ειρηνική κίνηση των Ανατολικογερμανών, έγινε το σύμβολο του τέλους του ψυχρού πολέμου, οδηγώντας μετά από 28 χρόνια διχοτόμησης στην επανένωση της Γερμανίας. Να θυμίσουμε πως η Σοβιετική Ένωση διαλύεται έναν χρόνο αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1991 και η Ευρώπη γυρίζει σελίδα.
picture alliance/dpa/ PIC ONE/ NurPhoto | Jörg Carstensen | Ben Kriemann | Jakub Porzycki
Το πρόγραμμα των εορτασμών
Με τίτλο «Γιορτή για την Ελευθερία» (Fest für Freiheit) και σύνθημα «Κρατήστε την Ελευθερία ψηλά» το διήμερο 8 και 9 Νοεμβρίου στο Βερολίνο διοργανώθηκαν αρκετές εκδηλώσεις για να τιμήσουν αυτήν την επέτειο. Κεντρική ιδέα των διοργανωτών ήταν ότι η πτώση του τείχους και οι διεκδικήσεις των Ανατολικογερμανών για ελευθερία και αυτοδιάθεση, μπορούν να εμπνεύσουν και σύγχρονα κινήματα. Έτσι ζητήθηκε από ακτιβιστές και ακτιβίστριες απ’ όλων τον κόσμο «να στείλουν τα μηνύματά τους για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Βερολίνο: σε αφίσες και σε βιντεοσκοπημένες δηλώσεις.» Τα βίντεο μπορείτε να τα βρείτε εδώ: https://www.mauerfall35.berlin/en/freitheitskaempfe-weltweit/. Τα περίπου πέντε χιλιάδες αφίσες και πανό τοποθετήθηκαν σε έναν δρόμο τεσσάρων περίπου χιλιομέτρων, εκεί όπου βρισκόταν παλαιότερα το τείχος. Σε αυτήν την διαδρομή το κοινό θα έβρισκε επίσης εκθέσεις, όπως και τηλεοράσεις με αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό.
Η κορύφωση των εκδηλώσεων ήταν η μεγάλη συναυλία του Σαββάτου. Περίπου 700 μουσικοί, μοιρασμένοι σε πέντε μεγάλες σκηνές (Futurium, Σπίτι της Marie-Elisabeth Lüder, Πύλη του Βρανδεμβούργου, Πλατεία Πότσνταμ και Checkpoint Charlie) σε απευθείας μετάδοση σε γιγαντοοθόνες αλλά και διαδικτυακά, έπαιξαν για μία ώρα, κάνοντας αυτά τα τέσσερα χιλιόμετρα μία μεγάλη τεράστια σκηνή. Επιλέχθηκαν συμβολικά οι εξής 8 ροκ ύμνοι:
„People Have The Power“ von Patti Smith
„z.B. Susann“ von City
„Never Let Me Down Again” von Depeche Mode
„S.O.S.“ von Silly
„Heroes“ von David Bowie
„Rockin‘ In The Free World“ von Neil Young
„Tage wie diese“ von den Toten Hosen
„Freiheit“ von Marius Müller-Westernhagen
Το διήμερο αυτό πέρασε ωστόσο οι εκδηλώσεις δεν τελείωσαν. Μέσα στο έτος, αλλά και διάσπαρτα το 2025 έχουν ήδη προγραμματιστεί εκθέσεις, συζητήσεις, ημερίδες, θεατρικά και πολλά άλλα! Για περισσότερα μπορείτε να δείτε το πρόγραμμα εδώ: https://www.mauerfall35.berlin/programm/.