Άλλη μια γεμάτη κινηματογραφική χρονιά τελειώνει και εμείς κάνουμε έναν μικρό απολογισμό με τις επιτυχίες και τις απογοητεύσεις που μας προσέφεραν οι σκοτεινές αίθουσες του 2024.
Οι ταινίες που μάλλον απογοήτευσαν
Το 2024 ήταν μια γεμάτη κινηματογραφική χρονιά. Αυτό που ίσως προκαλεί μια κάποια έκπληξη είναι, ότι περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, το κοινό έχει τόσο διαμέτρου αντίθετες απόψεις πάνω στις ίδιες ταινίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η ταινία Anora του Σον Μπέικερ. Μια ταινία που απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών και διθυραμβικές κριτικές. Για μένα, όσο και αν προσπάθησα να το τραβήξω από τα μαλλιά, αυτή δεν μπόρεσε να είναι τίποτα παραπάνω από μια σαχλή ταινία, γεμάτη στερεότυπα και κλισέ, όπως αυτές που βάζει η τηλεόραση τα βράδια ή το Netflix. Μια ακόμη μεγάλη απογοήτευση ήρθε για εμένα με το Megalopolis του Φράνσις Φορντ Κόπολα. Ένα έργο που δεν κατάφερε ποτέ ουσιαστικά να γίνει ταινία και έμεινε μόνο στα πολλά φουσκωμένα λόγια. Aναλυτικά τα είχα γράψει εδώ. Μια τρίτη ταινία που θα πρόσθετα για να «τριτώσει το κακό» θα ήταν Οι Αντίπαλοι του Λούκα Γκουαντανίνο. Ίσως το αδικώ, έχοντας ανεβάσει τις προσδοκίες για έναν άνθρωπο που σκηνοθέτησε το Call Me by Your Name και το ιδιαίτερο Bones and All. Αλλά η ταινία, αν και είναι μίλια μακριά από της δύο προηγούμενες που ανέφερα, δεν μπόρεσε να με κερδίσει. Δεν είναι σε καμία περίπτωση χάσιμο χρόνου η θέαση της, αλλά στην εργογραφία του Γκουαντανίνο, δεν θα κατακτήσει ιδιαίτερη θέση.
Αυτό που με θλίβει, είναι ότι άλλη μια χρονιά δεν καταφέραμε να ξεφύγουμε από αυτό το κακό που ονομάζω ρετρολαγνεία. Πείτε το και προγονοπληξία. Σημασία έχει ότι οι αγορά συνεχίζει, κι όχι μόνο στον κινηματογράφο, να ξανά – ξανά – και ξανά ζεσταίνει το ίδιο μασημένο φαγητό. Εννοώ αυτά τα ατελείωτα prequel, sequel, spin-off και remake επιτυχιών του παρελθόντος. Τρεις ταινίες σε αυτήν την κατηγορία είναι: Deadpool & Wolverine, Furiosa: A Mad Max Saga και το Dune: Part Two. Και οι τρεις για διαφορετικούς λόγους, μάλλον, λιγότερο ή περισσότερο, απογοήτευσαν. Βέβαια είναι ταινίες, λιγότερο το Dune, που φέρνουν στους κινηματογράφους, συνήθως, θεατές που δεν είναι τόσο «σινεφίλ»[1] θα λέγαμε.
THE SUBSTANCE 2024 de Coralie Fargeat Margaret Qualley. COLLECTION CHRISTOPHEL © Universal Pictures – Working Title Films
Furiosa: A Mad Max Saga
Ο George Miller, έχει αδιαμφισβήτητά χτίσει έναν ιδιαίτερο κινηματογραφικό κόσμο, με το προσωπικό αφηγηματικό του στυλ. Ωστόσο τα παπούτσια του Fury Road, ήταν μάλλον μεγάλα κι η Furiosa δεν μπόρεσε να τα γεμίσει.
Deadpool & Wolverine
Η ταινία αυτήν είναι η απόλυτη απόδειξη πως και οι υπερήρωες κάποια στιγμή πρέπει να πεθαίνουν. Το Logan – The Wolverine ήταν ένα grand finale, όπως του άξιζε. Το πείραμα να «δέσουν» δύο άκρως αντίθετες φιγούρες δεν πέτυχε, παρά τις προσπάθειες της ταινίας να καλοπιάσει τους φίλης της με πολλά «insiders».
Dune: Part Two
Το πολυαναμενόμενο δεύτερος μέρος ήταν καλύτερο από το πρώτο, καθώς δεν είχε πλέον να ασχοληθεί με τα τόσα εισαγωγικά στο Dune Universe. Σε σύγκριση με τις άλλες δύο ταινίες είναι με διαφορά καλύτερη μην παρεξηγηθώ. Έχει ένα από τα πιο δυνατά plot-twist, όπως και ένα πολύ δυνατό μισάωρο. Παρόλα αυτά, κάπου στην προσπάθεια να σεβαστεί το κοινό του, τις επιταγές της κινηματογραφικής τέχνης, αλλά και την αναπόφευκτη σύγκριση με το βιβλίο, κατ’ εμέ κουράζει και λυγίζει στα πολλά «πρέπει» που έβαλε στον εαυτό της.
Οι ταινίες που μάλλον πέτυχαν
Φυσικά όμως, γιατί κάπως αρχίσαμε μόνο με τα αρνητικά, το 2024, μας έδωσε και πολλά διαμαντάκια. Ο τίτλος του άρθρου είναι καθαρά clickbait. Δεν μου αρέσει να βάζω ταμπέλες, καλές και κακές ταινίες, γιατί όσο κι αν υπάρχουν κάποια κριτήρια καθολικής ισχύς, στο τέλος το σινεμά είναι θέμα γούστου και εμπειριών. Πολλές φορές είναι και σε τι μέρα θα σε βρει μια ταινία. Επίσης είναι τρελό να ξεχωρίσεις ΜΙΑ ΜΟΝΟ ταινία από ένα ολόκληρο έτος. Κάποια θα σε χτυπήσει στο συναίσθημα, άλλη θα σε ταξιδέψει με τις εικόνες της και μια τρίτη θα σε εντυπωσιάσει η ιδέα της, οι χαρακτήρες της ή ό,τι άλλο. Ας δούμε όμως, παρακάτω ένα μικρό δείγμα ταινιών, λοιπόν, που θα τις πρότεινα, ανεπιφύλακτα. Πριν πάμε σε αυτήν την μία που διάλεξα να ξεχωρίσω λίγο παραπάνω.
Έχοντας αγάπη για τον ιταλικό κινηματογράφο δεν θα μπορούσα να μην ξεκινήσω με δύο ταινίες από την γείτονα χώρα που εντυπωσίασαν. Το Πάντα υπάρχει το αύριο τηςΠάολα Κορτελέζι είναι μια συγκινητική ιστορία, με έξυπνο χιούμορ, βγαλμένη από μια άλλη εποχή. Ασπρόμαυρη και τολμηρή εξιστορεί την ιστορία μιας φτωχής γυναίκας, που ζει υπό την τυραννία του συζύγου της στην Ρώμη του 1946. Το τέλος κρατάει μια μοναδική έκπληξη για όποιον τυχερό επέλεξε να πάει να την δει. Η Χίμαιρα της Αλίτσε Ρορβάχερ, είναι ένα ζωηρό κοινωνικό σχόλιο. Διηγείται την ιστορία μια συμμορίας αρχαιοκάπηλων στην Ιταλία του 1980. Μια λυρική αλληγορία με αρκετές αναφορές στον κινηματογράφο του Φεντερίκο Φελίνι. Μια ταινία από αυτές που σπάνια βγαίνουν πλέον.
Όταν ο Πέδρο Αλμοδόβαρ βγάζει ταινία, πας και την βλέπεις. Ακόμη κι αν πνίγεσαι κάθε φορά στην καρμανιόλα του γλυκανάλατου αφηγηματικού του τρόπου. Η πρώτη του αγγλόφωνη ταινία του Το διπλανό δωμάτιο, παραδόξως μπορεί και να χαρακτηριστεί σταθμός στον τρόπο που κάνει κινηματογράφο ο Ισπανός, καθώς δεν καταφεύγει στα γνώριμα τρικ του. Δεν είναι η ταινία του αιώνα, αλλά αξίζει και μπαίνει στην λίστα γιατί για κάποιον ανεξήγητο λόγο είναι κάπως υποτιμημένη.
Το The Substance της Κοραλί Φαρζά, ήρθε στο τέλος της χρονιάς για να μας σοκάρει. Μια ταινία που θα ανατριχιάσει και τους πιο «αναίσθητους» θεατές. Παρά το πολύ της «αίμα», σε μια πιο προσεκτική ανάγνωση θα δει κανείς, στις πρωταγωνίστριες του Demi Moore και Margaret Qualley, μια φεμινιστική ανάγνωση μιας τραγικής γυναίκας που προσπαθεί να ορίσει μόνη της την ζωή της.
Τέλος, οι Υπέροχες Μέρες του γεννημένου του 1945 Βιμ Βέντερς, είναι ίσως η λιγότερο δυνατή ταινία στην λίστα. Ωστόσο της αξίζει μία θέση, γιατί μετά από μια μεγάλη περίοδο όπου ο Γερμανός σκηνοθέτης, είχε επιδοθεί στα ντοκιμαντέρ, επιστρέφει με μια αργή ταινία. Κάνει πρωταγωνιστή του έναν αντι-ήρωα, ο οποίος ουσιαστικά δεν έχει να μας πει κάτι πέρα από την τελετουργία της καθημερινότητας του. Εγκλωβισμένος, αλλά και χαρούμενος, στον μικρόκοσμου του, το έργο μας δείχνει την αντι-τουριστική πλευρά της ιαπωνικής πρωτεύουσας. Αυτήν η κενότητα είναι συνάμα το δυνατό και το αδύναμο σημείο της.
[1] Δεν μου αρέσει αυτήν η λέξη γιατί είναι κάπως ελιτίστικη. Ο κινηματογράφος πρέπει να είναι για όλους. Ωστόσο, εδώ την χρησιμοποιώ για να δείξω ότι ίσως αυτές οι ταινίες πρέπει να εξεταστούν διαφορετικά, αφού κυρίως γυρίζονται για ένα κάπως διαφορετικό κοινό.