Ένα αριστούργημα που άργησε 45 χρόνια να έρθει στη χώρα μας. Ένα δραματικό αντιπολεμικό έργο που βάζει τον άνθρωπο στο κέντρο του όσο λίγα βιβλία κάνουν!
Εισαγωγή
Μπήκε το καλοκαίρι, οι βαριές ζέστες και σίγουρα αν κάποιος πιάσει, σε αυτήν την δύσκολη περίοδο για το βιβλίο, ένα στο χέρι του, θα θελήσει αυτό να είναι ένα ρομάντζο, ένα ανέμελο και ανάλαφρο βιβλίο παραλίας. Η βιβλιοπρόταση αυτής της εβδομάς λοιπόν, είναι ακριβώς το αντίθετο! Το La Storia της Έλσα Μοράντε είναι ένα τέρας 800 σελίδων που θα σου μαυρίσει την ψυχούλα. Και θα θέλεις κι άλλο!
Κυκλοφόρησε το 1974 και αμέσως έγινε εμπορική επιτυχία. Σόκαρε την ιταλική κοινωνία όσα λίγα βιβλία και παρά την αρχική σνομπ στάση της διανόησης απέναντι του, δεν άργησε να κατακτήσει ολόκληρη την χώρα. Την κατέκτησε γιατί την ανάγκασε να κοιτάξει βαθιά μέσα στις πληγές της, με ειλικρίνεια και χωρίς περιττούς συναισθηματισμούς. Είναι η ιστορία μιας εποχής μέσα από τους αφανείς ανθρώπους τους κι γι’ αυτό το έργο της Μοράντε θεωρείτε ένα από τα καλύτερα έργα του 20ου αιώνα.
Πλοκή / Κεντρικοί χαρακτήρες
Η ιστορία ξεκινά το 1941, στη φτωχική συνοικία του Σαν Λορέντσο στη Ρώμη. Εκεί ζει η Ίντα Ραμάντο, μια εβραϊκής καταγωγής δασκάλα με ήσυχη και εσωστρεφή ζωή. Μετά από έναν βιασμό από έναν Γερμανό στρατιώτη, φέρνει στον κόσμο τον Ουζέπε, ένα παιδί με διανοητική ιδιαιτερότητα και απροσδιόριστη σοφία. Μαζί με τον πρώτο της γιο, τον Νίνο, θα ζήσουν την κατάρρευση μιας χώρας, την πείνα, τον πόλεμο, την ταπείνωση και τελικά την απώλεια.
Ο Νίνο είναι η εικόνα του ανήσυχου νέου που αναζητά ρόλο και ταυτότητα, μπλέκει με τον φασισμό, την Αντίσταση, τα όνειρα και τις ψευδαισθήσεις. Ο Ουζέπε, πλάσμα σχεδόν υπερβατικό, γίνεται καθρέφτης του κόσμου και η αθωότητά του είναι, ίσως, η μόνη αληθινή ηθική που διασώζεται.
Η ζωή της Ίντα, μέσα από μια καθημερινότητα θρυμματισμένη, γίνεται ο καμβάς πάνω στον οποίο κεντά η Μοράντε όλη την αγωνία του 20ού αιώνα.
Η ελληνική μετάφραση
45 ολόκληρα χρόνια μας πήρε να κάνουμε αυτό το διαμάντι συγγραφής προσιτό στον Έλληνα αναγνώστη. Για χρόνια ήταν εκτός κυκλοφορίας στα ελληνικά και έτσι πολλοί, όπως και γω το πρωτοδιαβάσαμε στα αγγλικά. ΔΟΞΑ το θεό βρέθηκε η σπουδαία μεταφράστρια Άμπυ Ραΐκου, που δεν φοβήθηκε να αναμετρηθεί με αυτό το πελώριο στον όγκο, αλλά και στην περιπλοκότητα έργο. Έτσι εμφανίστηκε Η Ιστορία, για τις εκδόσεις Καστανιώτη το 2019. Μια απόδοση με σεβασμό στην εσωτερική μουσικότητα και τον ρυθμό της Μοράντε. Το έργο είναι τεράστιο σε έκταση, άνω των 800 σελίδων, με ιδιότυπο συντακτικό και παρεκκλίσεις από την κλασική δομή πρότασης, κάτι που η Ραΐκου αποδίδει με εξαιρετική ευαισθησία χωρίς να κάνει το κείμενο δυσπρόσιτο.
Γιατί το προτείνω
Σε μια εποχή όπου η λέξη «Ιστορία» χρησιμοποιείται επιδερμικά ή επικοινωνιακά, αυτό το βιβλίο έρχεται να θυμίσει ότι η Ιστορία γράφεται πρώτα στα σώματα των ανθρώπων και ύστερα στις σελίδες. Παρά τα σκληρά του γεγονότα η γραφή της Μοράντε δεν είναι μαύρη· είναι ποτισμένη με ένα παράδοξο φως. Εκείνο που εκπέμπει η ανθρώπινη αξιοπρέπεια όταν όλα τα άλλα έχουν καταρρεύσει. Είναι σαν να ακούς πίσω από όλες τις λέξεις και τα δάκρια ένα «όλα θα πάνε καλά»!
Επίσης με τόσο πόλεμο γύρω μας, με πολλούς ακόμη που τον ξέρουν μόνο από ταινίες και βιντεοπαιχνίδια, να τον εξυμνούν, το έργο αυτό είναι ένα σοβαρό ανάγνωσμα αντιπολεμικό, που δείχνει την μόνη αληθινή διάσταση του πολέμου: αυτήν της απόλυτης καταστροφής!
Η Βιβλιοπρόταση της Εβδομάδας
Η Βιβλιοπρόταση της Εβδομάδας είναι μια σειρά εβδομαδιαίων άρθρων που προτείνουν ένα βιβλίο στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Η επιλογή γίνεται εμπειρικά, με κριτήριο τα προσωπικά μου αναγνώσματα και βιβλία που μου έμειναν, όπως λέμε. Δεν θα βρείτε εδώ λίστες με τα «καλύτερα βιβλία» ή άλλες τέτοιες ανοησίες. Το βιβλίο, όπως η μουσική, είναι και θέμα γούστου, δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε σε όλα!
Στόχος είναι, στην εποχή που ο κόσμος μας φαίνεται να κάνει βήματα προς το σκοτάδι, ενώ παράλληλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν σχεδόν καταβάλει κάθε ελεύθερο μας χρόνο, να δημιουργηθεί με αφορμή αυτήν την σειρά μια κοινότητα βιβλιόφιλων. Τα βιβλία, είναι σαν το παράθυρο που ανοίγουμε στα σπίτια μας για να μπει λίγος καθαρός αέρας. Έτσι η ηρεμία, οι ιδέες, οι σκέψεις και τα συναισθήματα, που μας χαρίζει ένα βιβλίο, ήταν πάντα, αλλά γίνονται σήμερα, ακόμη πιο αναγκαία!